Αυχενικό Σύνδρομο
1. Ο πόνος και η δυσκαμψία να εντοπίζονται στην περιοχή του αυχένα, που μπορεί να επεκτείνονται στην περιοχή του ώμου ή/και στην ανώτερη περιοχή της ράχης με πιθανό συνδυασμό πονοκεφάλου.
2. Ο πόνος να επεκτείνεται από την ωμοπλάτη έως το άνω άκρο (ακόμα και στα δάκτυλα), με μούδιασμα και αλλαγή αισθητικότητας ή/και μυϊκή αδυναμία.
Γενικά ο ασθενής νιώθει μια παρατεταμένη κόπωση, δυσκολία ή διακοπή κάποιων καθημερινών δραστηριοτήτων του.
Οσφυαλγία – Ισχιαλγία
Η οσφυαλγία είναι η πιο συχνή ασθένεια Παγκοσμίως. Ετησίως εκδηλώνεται στο 50% των ενηλίκων, προσβάλλοντας τουλάχιστον το 75%-100% των ανθρώπων. Στις ΗΠΑ είναι το 2ο αίτιο προσέλευσης στο γενικό ιατρό, μετά τις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Έρευνες στην Ελλάδα (18.000 ασθενείς), έδειξαν ότι η οσφυαλγία από νοσήματα των δίσκων αποτελεί την 1η αιτία προσέλευσης στον ορθοπεδικό, με ποσοστό 40% των προσερχομένων ασθενών. Στατιστικά έχει βρεθεί ότι το 95% των ασθενών με κήλη δίσκου έχει ισχιαλγία, ενώ το αντίθετο είναι σπάνιο (1/500 περιπτώσεις).
Η οσφυαλγία και η ισχιαλγία αποτελούν συμπτώματα διαφόρων παθήσεων και όχι καθ’ εαυτού παθήσεις. Υπολογίζεται 7/10 άτομα, στη διάρκεια της ζωής τους, θα παρουσιάσουν έστω ένα επεισόδιο οσφυαλγίας/ισχιαλγίας. Τα αίτια αφορούν: κακώσεις Σπονδυλικής Στήλης (ΣΣ), φλεγμονώδεις παθήσεις ΣΣ, συγγενείς ανωμαλίες ΣΣ, νεοπλασίες, παθήσεις γειτονικών οργάνων, μηχανικά αίτια.
Οσφυϊκή ριζοπάθεια (ΟΡ) συμβαίνει λόγω σημαντικής στένωσης μεσοσπονδύλιου τρήματος, εξ’αιτίας προβολής/πρόπτωσης υλικού πηκτοειδούς πυρήνα του μεσοσπονδύλιου δίσκου, προβολής σε αυτόν οστεοφύτων και έχει ως επακόλουθο τη δυσλειτουργία των νωτιαίων ριζών που γειτνιάζουν. Μπορεί να προκληθεί νευρική ισχαιμία, οίδημα το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια φλεγμονή, με αποτέλεσμα πόνο, μούδιασμα, μυρμήγκιασμα, μυϊκή αδυναμία. Ανάλογα με ρίζα του ισχιακού πλέγματος που είναι ερεθισμένη, είναι διαφορετικά και τα συμπτώματα. Βάσει της παλαιότερης ορολογίας “ισχιαλγία”, το άλγος αντανακλά στο κάτω άκρο στην περιοχή κατανομής της ρίζας/των ριζών που πάσχουν. Όμως, η συγκεκριμένη ορολογία είναι παραπλανητική, καθώς το αντανακλώμενο άλγος μπορεί να εμφανιστεί χωρίς νευρωνικό ερεθισμό και το νευρογενές άλγος ενδέχεται να παρουσιάζεται σε διαφορετικά δερμοτόμια και μυοτόμια.
Ραχιαλγία
Το μεγαλύτερο ποσοστό οφείλεται στην αδυναμία στήριξης του κορμού, της κύφωσης. Ο πόνος συνήθως προέρχεται από κακή στάση σώματος, οδήγηση, τροχαία. Άλλου τύπου ορθοπεδικών αιτιών πχ κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου (μεσοπλεύριες νευραλγίες).
Αθλητικές – Ορθοπεδικές Κακώσεις
Είναι πολύ συχνές και όχι μόνο σε αθλητές (πχ διάστρεμμα ποδοκνημικής, ρήξη μηνίσκων κλπ). Είναι πολύ σημαντικό οι ασθενείς να παραπέμπονται άμεσα σε φυσικοθεραπευτή έτσι ώστε να μειωθεί και ο χρόνος της αποκατάστασης.
Επικονδυλίτιδα Αγκώνος
Η έξω επικονδυλίτιδα (Tennis Elbow) είναι το πιο συχνό σύνδρομο υπέρχρησης (χρόνιες επιφορτίσεις) των εκτεινόντων μυών του αγκώνα. Αυτό συμβαίνει συχνά σε επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες του αντιβραχίου όπως για παράδειγμα: χρήση υπολογιστή, βίαιες κινήσεις και επαναλαμβανόμενες δονήσεις (πχ κομμώτριες)
Η έσω επικονδυλίτιδα χρόνιες επιφορτίσεις των καμπτήρων μυών του αγκώνα. Είναι 5-10 φορές λιγότερο συχνή από την έξω επικονδυλίτιδα, επηρεάζει σε ίδια συχνότητα άνδρες και γυναίκες. Συνήθως εμφανίζεται σε ηλικίες 30-40.
Ρήξη Στροφικού Πετάλου
Ο όρος “ρήξη στροφικού πετάλου” περικλείει ένα ευρύ φάσμα κακώσεων για να ταξινομήσει τις διαταραχές του στροφικού πετάλου ασχέτως από την αιτία της διαταραχής και του ειδικού ανατομικού χώρου.
Η ρήξη αφορά κυρίως τον υπερακάνθιο και εντοπίζεται σε απόσταση 1–2 cm από την κατάφυσή του στο μείζον βραχιόνιο όγκωμα. Η κάκωση οφείλεται σε υπακρωμιακή προστριβή (95%), εκφύλιση ή τοπική ισχαιμία. Οι ρήξεις μπορούν να κατηγοριοποιηθούν με βάση το μηχανισμό κάκωσης: οξύ, χρόνιο και συνδυασμός αυτών. Οι ρήξεις ολικούς πάχους διακρίνονται σε: μικρές (0–1 cm), μεσαίες (1-3 cm) και μαζικές (>5 cm). Οι ρήξεις μερικού πάχους διακρίνονται σε: α) βαθμό Ι, αναφέρεται σε επιφανειακή φλεγμονή του τένοντα και εκφύλιση μικρότερη από 1cm, β) βαθμό ΙΙ, ο οποίος υποδηλώνει ήπια ρήξη ινών μέχρι 1-2cm, γ) βαθμός ΙΙΙ, αφορά ρήξη 2-3cm και δ) βαθμός ΙV, ρήξη >3cm.
Οι οξείες ρήξεις οφείλονται σε έναν άμεσο τραυματισμό που προκαλείται από πτώση πάνω στο τεντωμένο άνω άκρο ή βίαιες, γρήγορες κινήσεις του άκρου (ισχυρή μυϊκή σύσπαση). Συνήθως παρουσιάζεται σε άτομα χωρίς ιστορικό και εμφανίζεται με μία ψευδο-παράλυση του ώμου. Οι χρόνιες ρήξεις συμβαίνουν λόγω προοδευτικού εκφυλισμού του τένοντα, η οποία εξελίσσεται με το χρόνο και συμβαίνει λόγω υπέρχρησης ή επανειλημμένων μικροτραυματισμών. Η πιο κοινή αιτία εμφάνισης της χρόνιας ρήξης είναι το σύνδρομο πρόσκρουσης. Επιπροσθέτως, μία χρόνια ρήξη η οποία είναι ασυπτωματική μπορεί να επιδεινωθεί με κάποιο τραυματισμό και είναι γνωστή ως οξεία σε χρόνια ρήξη. Ανεξαρτήτως από το μηχανισμό κάκωσης, οι ρήξεις του στροφικού πετάλου, μπορούν να ταξινομηθούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες: μερική ή ολική ρήξη του μυοτενόντιου πετάλου των στροφέων. Η μερική ρήξη, γενικά είναι πιο συνήθης από την ολική, με επιπολασμό 13% έναντι 7%.
Σύνδρομο Πρόσκρουσης Ώμου
Περισσότερο από το ένα τρίτο των περιπτώσεων πόνου στην άρθρωση του ώμου, συνδέεται με διαταραχή του στροφικού πετάλου, η οποία σχετίζεται με την κλινική ορολογία «Σύνδρομο Πρόσκρουσης» (ΣΠ). Το ΣΠ αναφέρεται στην συμπίεση του στροφικού πετάλου, του υπακρωμιακού βόθρου και του τένοντα του δικεφάλου έναντι της πρόσθιας κάτω επιφάνειας του ακρωμίου και του κορακοβραχιονίου συνδέσμου, ιδιαίτερα κατά την ανύψωση του άνω άκρου άνω των 90ο. Τα κύρια χαρακτηριστικά του ΣΠ, πρωτοπαρουσιάστηκαν από το Neer (1972) και κατηγοριοποιήθηκαν σε τρία στάδια. Στάδιο Ι: οίδημα και αιμορραγία (<25 ετών) .
Στάδιο ΙΙ: ίνωση και τενοντίτιδα (25-40 ετών). Στάδιο ΙΙΙ: ολική ρήξη στροφικού πετάλου, ρήξη δικεφάλου και οστικές αλλαγές (>40). Το 95% των ρήξεων στροφικού πετάλου προκύπτουν ως συνέπεια του ΣΠ.
Παράγοντες που φαίνεται να συμβάλλουν στην ανάπτυξη του ΣΠ: ανώμαλη μορφολογία ακρωμίου, παρεκλίνουσα κινηματική εξαιτίας της μυϊκής αδυναμίας του στροφικού πετάλου και της ωμοπλάτης, ανωμαλίες του θύλακα, λανθασμένη στάση σώματος και επανειλημμένων κινήσεων του άνω άκρου πάνω από το επίπεδο του ώμου. Οι διακυμάνσεις που υφίστανται στις παρεμβάσεις είναι άμεσα συνδεδεμένες με τις διαφορετικές απόψεις σχετικά με το μηχανισμό που οδηγεί στην πρόσκρουση.
Επίπονο Σύνδρομο του Μείζονος Τροχαντήρα
Το επίπονο σύνδρομο του μείζονος τροχαντήρα (ΕΣΜΤ) είναι μία κλινική κατάσταση που αφορά το 5,6% των ασθενών/1000 ασθενείς ετησίως. Εμφανίζεται κυρίως σε άτομα από 40 έως 60 ετών, με το γυναικείο φύλλο να υπερτερεί 4:1. Παρ’όλ’αυτά πολλές φορές αποτυγχάνεται η διάγνωσή του. Αφορά στη φλεγμονή του επιπολής ή και του εν τω βάθει τροχαντηρίου ορογόνου θυλάκου. Αρχικά το ΕΣΜΤ είχε αναφερθεί ως ορογονοθυλακίτιδα του μείζονος τροχαντήρα αλλά σήμερα πιστεύεται ότι ο πόνος στην πλάγια επιφάνεια του μηρού είναι αποτέλεσμα πέραν της ορογονοθυλακίτιδας και αρκετών άλλων παθολογικών καταστάσεων.
Ο ΕΣΜΤ είναι σχεδόν πάντα διαγνωσμένος κλινικά μετά από εξαίρεση παθολογίας οσφυϊκής μοίρας (στένωση, σπονδυλόλυση, ριζοπάθεια) παθολογίες ισχίου (οστεοαρθρίτιδα, οστεονέκρωση, κατάγματα κόπωσης) και τοπικές παθήσεις (λοιμώξεις μαλακών μορίων, όγκοι οστών). Το κύριο διαγνωστικό εύρημα είναι η ευαισθησία πάνω στο μείζονα τροχαντήρα. Άλλες παθολογίες που παρουσιάζουν κοινά συμπτώματα με τον ΕΣΜΤ είναι: σύνδρομο απιοειδούς, παραισθητική μηραλγία, περιφερική συμπιεστική νευροπάθεια, οστεοαρθρίτιδα ισχίου, κατάγματα αυχένα του μηριαίου, τενοντοπάθεια λαγονοψοϊτη, ινομυαλγία, σημεία πυροδότησης πόνου.
Ο μηχανισμός του συνδρόμου περιλαμβάνει τη φλεγμονή του επιπολής ή/και του εν βάθει ορογόνου θύλακα του τροχαντήρα που οφείλεται είτε σε υπέρχρηση λόγω προστριβής των καταφυτικών τενόντων των απαγωγών του ισχίου ή/και της λαγονοκνημιαίας τανίας είτε σε άμεση πίεση ή πλήξη εξαιτίας ανατομικής θέσης. Έτσι οι αιτιολογικοί παράγοντες εκδήλωσης του ΕΣΜΤ, χωρίζονται σε ενδογενείς (ηλικία, φύλο, παθολογία λαγονοκνημιαίας ταινίας, οσφυαλγία, ύπαρξη ανατομικών ασυμμετριών {ανισοσκελία, αυξημένη γωνία Q, υπετροφία μείζονος τροχαντήρα}) και εξωγενείς (άμεση κάκωση, πτώση με την πλάγια επιφάνεια του ισχίου, λανθασμένη εμβιομηχανική τρεξίματος ή τρέξιμο σε ανισόπεδη επιφάνεια που φέρνουν το ισχίο σε θέση προσαγωγής και καταπονούν την πλάγια επιφάνειά του).
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο στην έξω πλάγια επιφάνεια του ισχίου, ο οποίος μπορεί να αντανακλά στην έξω πλάγια επιφάνεια του μηρού (μιμείται αυτόν της ισχιαλγίας) και στο 1,4% εμφανίζεται σε άτομα με οσφυαλγία. Επιδείνωση του πόνου συμβαίνει με κινήσεις του ισχίου και ιδιαίτερα με την προσαγωγή και την έσω στροφή και με την ενεργητική απαγωγή του ισχίου κατά την πλάγια κατάκλιση, λόγω συμπίεσης του επιπολής ορογόνου θύλακα. Οι δραστηριότητες που παρατηρείται αύξηση του πόνου είναι το τρέξιμο, το ποδήλατο και η βάδιση. Επίσης, μπορεί να παρατηρηθεί μυϊκή αδυναμία ολόκληρου του κάτω άκρου. Ο πόνος συνήθως είναι χειρότερος κατά την ορθοστάτιση, το ανέβασμα σκάλας, στον ύπνο (από την πάσχουσα πλευρά), στο σταυροπόδι ή στην άμεση εφαρμογή πίεσης πάνω στο μείζονα τροχαντήρα.